Vũng Tàu là trung tâm phát triển kinh tế, du lịch của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, đang chứng kiến sự bùng nổ về hạ tầng đô thị. Tuy nhiên, song hành với sự phát triển mạnh mẽ đó là những thách thức không nhỏ trong công tác quản lý trật tự xây dựng. Những năm qua, chính quyền thành phố đã có nhiều nỗ lực trong việc kiểm soát, cấp phép xây dựng, xử lý vi phạm nhằm đảm bảo sự phát triển đô thị bền vững, đúng quy hoạch, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và giữ gìn cảnh quan đô thị.

Năm 2024, công tác quản lý trật tự xây dựng của thành phố Vũng Tàu đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Tỷ lệ giải quyết hồ sơ cấp phép xây dựng đúng hạn lên đến 99,7%, cho thấy sự cải thiện đáng kể trong quy trình xử lý thủ tục hành chính. Công tác kiểm tra, xử lý vi phạm cũng được triển khai quyết liệt với 33 trường hợp vi phạm trật tự xây dựng, trong đó có những trường hợp xây dựng không phép, sai phép, vi phạm trên đất nông nghiệp. Việc phát hiện và xử lý kịp thời những vi phạm này đã giúp chấn chỉnh tình trạng xây dựng trái phép, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của người dân.

Vũng Tàu đã có nhiều nỗ lực trong việc kiểm soát, cấp phép xây dựng, xử lý vi phạm nhằm đảm bảo sự phát triển đô thị bền vững

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, thành phố vẫn đang đối mặt với một số tồn tại. Một số công trình xây dựng sai phép vẫn tiếp diễn, đặc biệt là tình trạng tăng diện tích xây dựng, vượt mật độ, xây dựng sai mẫu thiết kế trong các dự án nhà ở. Ngoài ra, một số khu vực có quy hoạch nhưng chưa triển khai khiến người dân gặp khó khăn trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, dẫn đến vi phạm xây dựng trên đất nông nghiệp. Những vấn đề này đặt ra yêu cầu cấp bách về việc siết chặt quản lý, tăng cường giám sát, xử lý vi phạm nghiêm minh hơn trong thời gian tới.

Công tác cấp phép xây dựng: cải thiện rõ rệt về tiến độ và chất lượng

Trong năm 2024, thành phố Vũng Tàu đã tiếp nhận 1.014 hồ sơ cấp phép xây dựng, bao gồm các công trình nhà ở riêng lẻ, công trình thương mại và các dự án đầu tư. Tỷ lệ giải quyết đúng hạn đạt 99,7%, chỉ có 03 hồ sơ trễ hạn, cho thấy sự nỗ lực cải thiện thủ tục hành chính và nâng cao hiệu suất làm việc của các cơ quan chức năng.

Bên cạnh việc rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, thành phố cũng chú trọng đến tính minh bạch và chặt chẽ trong quy trình cấp phép. Các hồ sơ trước khi được phê duyệt đều trải qua quá trình thẩm định kỹ lưỡng nhằm đảm bảo phù hợp với quy hoạch, hạn chế tối đa nguy cơ phát sinh sai phạm trong quá trình thi công. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp đồng thời đảm bảo tính đồng bộ của quy hoạch đô thị.

Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề cần khắc phục, như tình trạng xây dựng sai giấy phép hoặc không phép tại một số khu vực. Đặc biệt, trong các dự án nhà ở thương mại, vẫn còn một số chủ đầu tư tự ý thay đổi thiết kế, xây dựng sai mẫu đã được phê duyệt. Điều này đặt ra yêu cầu tăng cường kiểm soát và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững của đô thị.

Công tác kiểm tra, xử lý vi phạm: mạnh tay nhưng chưa triệt để

Tình trạng vi phạm vẫn tồn tại Dù đã có nhiều nỗ lực trong quản lý trật tự xây dựng, năm 2024, thành phố Vũng Tàu vẫn ghi nhận 33 trường hợp vi phạm, trong đó:12 trường hợp xây dựng không phép; 21 trường hợp xây dựng sai phép (tăng diện tích, vượt tầng, sai mật độ xây dựng, sai thiết kế đã được cấp phép)

Ngoài ra, tình trạng vi phạm xây dựng trên đất nông nghiệp tiếp tục diễn ra tại một số khu vực, đặc biệt là tại các địa bàn có tốc độ đô thị hóa cao. Một số công trình xây dựng không đúng quy hoạch, chưa hoàn thành thủ tục pháp lý nhưng đã đưa vào sử dụng, gây ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị và tiềm ẩn nguy cơ tranh chấp pháp lý.

Bên cạnh đó, các công trình miễn giấy phép xây dựng (trong các dự án nhà ở thương mại) cũng có tỷ lệ vi phạm đáng kể. Một số chủ đầu tư hoặc cá nhân đã tự ý điều chỉnh thiết kế, xây dựng sai mẫu mà không báo cáo cơ quan chức năng. Điều này không chỉ gây mất trật tự xây dựng mà còn ảnh hưởng đến đồng bộ kiến trúc đô thị.

Công tác xử lý vi phạm được đẩy mạnh: Trước thực trạng trên, thành phố đã có nhiều biện pháp quyết liệt nhằm kiểm tra, phát hiện và xử lý các sai phạm: Tổ chức 124 đợt kiểm tra thực tế, phát hiện 05 công trình vi phạm nghiêm trọng, đã lập hồ sơ xử lý theo quy định; Ban hành 27 quyết định xử phạt vi phạm hành chính, tổng số tiền xử phạt lên đến 940 triệu đồng, trong đó đã thu nộp 653 triệu đồng vào ngân sách; Buộc khắc phục hậu quả đối với 15 trường hợp, yêu cầu điều chỉnh giấy phép hoặc tháo dỡ phần vi phạm. Đã có 01 trường hợp tự tháo dỡ và 10 trường hợp đang thực hiện khắc phục.

Mặc dù đã có những biện pháp mạnh tay, nhưng vẫn còn một số cá nhân, tổ chức chậm trễ trong việc khắc phục vi phạm, thậm chí chây ì không thực hiện quyết định xử phạt. Điều này đặt ra thách thức lớn cho chính quyền trong việc đảm bảo kỷ cương đô thị và nâng cao tính răn đe đối với các trường hợp vi phạm.

Hội nghị đánh giá công tác quản lý đất đai, xây dựng của Thành phố Vũng Tàu

Giải quyết đơn thư khiếu nại: chủ động lắng nghe, kịp thời xử lý

Trong năm 2024, Phòng Quản lý đô thị thành phố đã tiếp nhận 54 đơn thư phản ánh về vi phạm trật tự xây dựng, trong đó 48 đơn đã được giải quyết; 06 đơn còn lại đang trong thời hạn xử lý

Ngoài ra, thành phố cũng phối hợp với các cơ quan pháp lý để giải quyết các vụ tranh chấp liên quan đến vi phạm trật tự xây dựng. Trong năm, phòng đã cung cấp tài liệu cho 09 vụ kiện hành chính, tham gia 05 phiên tòa và tiếp tục xử lý 05 vụ án đang trong quá trình xét xử.

Việc chủ động tiếp nhận và giải quyết đơn thư không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân mà còn góp phần tăng cường tính minh bạch, công khai trong công tác quản lý trật tự đô thị.

Nguyên nhân và giải pháp cần thiết trong năm 2025

Một số nguyên nhân chính gây ra tình trạng vi phạm trật tự xây dựng tại Vũng Tàu có thể kể đến: Công tác quản lý, kiểm tra còn lỏng lẻo ở một số khu vực, chưa phát hiện kịp thời các hành vi vi phạm; Một số quy hoạch chưa được điều chỉnh hoặc chưa thực hiện, khiến người dân gặp khó khăn khi muốn xây dựng hợp pháp; Nhu cầu nhà ở tăng cao, trong khi quỹ đất dành cho phát triển nhà ở xã hội còn hạn chế, khiến nhiều người dân buộc phải xây dựng trái phép; Mức xử phạt chưa đủ sức răn đe, một số trường hợp chấp nhận đóng phạt nhưng vẫn giữ nguyên công trình vi phạm.

Giải pháp siết chặt quản lý trật tự xây dựng: Nhằm khắc phục những hạn chế trên, UBND thành phố Vũng Tàu đề ra một số giải pháp trọng tâm trong năm 2025: Tăng cường kiểm tra, giám sát ngay từ giai đoạn cấp phép và thi công, phát hiện sớm và xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm; Rà soát, điều chỉnh quy hoạch phù hợp với thực tế, đặc biệt là các khu vực có quỹ đất nông nghiệp lớn nhưng chưa được chuyển đổi; Nâng cao chế tài xử lý vi phạm, có thể xem xét biện pháp cưỡng chế bắt buộc đối với những trường hợp không tự giác khắc phục; Xây dựng nhà ở xã hội và tái định cư, tạo điều kiện cho người dân có nơi ở hợp pháp, hạn chế tình trạng xây dựng trái phép.Ứng dụng công nghệ trong giám sát xây dựng, sử dụng camera, hình ảnh vệ tinh để theo dõi tình trạng vi phạm.

Nhìn lại năm 2024, tại buổi Hội nghị tổng kết công tác đất đai năm 2024 và kế hoạch 2025, Chủ tịch UBND thành phố Vũng Tàu đã ghi nhận những kết quả đáng khích lệ trong công tác quản lý trật tự xây dựng. Với tỷ lệ giải quyết hồ sơ cấp phép đúng hạn đạt 99,7%, công tác kiểm tra, xử lý vi phạm được triển khai quyết liệt, thành phố đã bước đầu kiểm soát tốt tình trạng xây dựng trái phép, sai phép. Những vi phạm đã được phát hiện, xử lý kịp thời, tạo hiệu ứng răn đe, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại như tình trạng vi phạm trên đất nông nghiệp, xây dựng sai phép trong các dự án nhà ở, một số trường hợp chậm trễ khắc phục hậu quả. Đây là những vấn đề cần tiếp tục siết chặt trong thời gian tới.

Năm 2025 sẽ là giai đoạn thành phố tập trung tăng cường giám sát, xử lý nghiêm các sai phạm, rà soát quy hoạch để phù hợp với thực tế, nâng cao chất lượng quản lý đô thị. Đồng thời, thành phố cần đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, tạo điều kiện cho người dân có nơi ở hợp pháp, giảm áp lực lên công tác quản lý trật tự xây dựng. Nếu triển khai đồng bộ các giải pháp này, Vũng Tàu không chỉ lập lại trật tự xây dựng mà còn tiến tới một đô thị hiện đại, phát triển bền vững, đảm bảo quyền lợi của người dân và doanh nghiệp, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và diện mạo đô thị./.

Bài, ảnh: Diệp Hạ, BBT