Vũng Tàu – thành phố biển năng động của khu vực Đông Nam Bộ – từ lâu đã được biết đến với vẻ đẹp thiên nhiên hài hòa, những bãi biển thơ mộng, nhịp sống du lịch sôi động và không khí biển trong lành. Nhưng điều làm nên dấu ấn đặc biệt của Vũng Tàu trong mắt bạn bè trong nước và quốc tế chính là sự kiên định theo đuổi chiến lược phát triển du lịch bền vững. Với ba lần liên tiếp được vinh danh là “Thành phố du lịch sạch ASEAN” – danh hiệu do Diễn đàn Du lịch ASEAN (ATF) trao tặng, Vũng Tàu không chỉ là một địa danh, mà đã trở thành một thương hiệu đô thị xanh – sạch – văn minh được ghi nhận ở tầm khu vực. Điều đặc biệt hơn cả là trong suốt gần một thập kỷ qua, giữa hàng chục đô thị du lịch của Việt Nam, Vũng Tàu là địa phương hiếm đã giữ vững danh hiệu này một cách ổn định và thuyết phục. Phía sau những thành quả đó là một hành trình chuyển mình toàn diện, bài bản và có chiều sâu: từ định hướng quy hoạch đô thị xanh, đầu tư hệ thống hạ tầng đồng bộ, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, cho đến phát triển các sản phẩm du lịch có trách nhiệm và nâng cao ý thức cộng đồng. “Du lịch sạch” tại Vũng Tàu không còn là khẩu hiệu, mà đã trở thành một phần trong bản sắc đô thị và văn hóa phát triển. Những công trình như tuyến đường ven biển Thùy Vân, hồ Bàu Sen, các không gian mở ven biển, cùng phong trào “Nói không với rác thải nhựa”, bảo vệ rừng ngập mặn và hệ sinh thái biển... đang từng bước kiến tạo hình ảnh một Vũng Tàu đáng sống, đáng đến và đáng quay trở lại.

Để ba lần liên tiếp được vinh danh là “Thành phố du lịch sạch ASEAN”, Vũng Tàu đã thực hiện một chiến lược phát triển tổng thể, với trọng tâm là phát triển du lịch bền vững gắn với xây dựng đô thị xanh – sạch – đẹp. Điều này không chỉ nằm ở kết quả, mà thể hiện rõ trong quá trình chuyển đổi toàn diện của thành phố: từ quy hoạch đô thị, bảo vệ tài nguyên, đến thay đổi tư duy cộng đồng trong ứng xử với môi trường và không gian sống.

Trước hết, chính quyền thành phố đã xác định môi trường sống và môi trường du lịch là hai yếu tố cốt lõi để phát triển kinh tế lâu dài. Với khoảng 42km bờ biển trải dài cùng các danh thắng như Bãi Sau, Bãi Trước, Núi Lớn, Núi Nhỏ, Hồ Bàu Sen…, thành phố đã chú trọng bảo vệ và khai thác hiệu quả tài nguyên thiên nhiên. Các chương trình cải tạo môi trường biển, nạo vét hồ sinh thái, trồng cây xanh đô thị, và “nói không với rác thải nhựa” “phân loại rác thải tại nguồn được triển khai đồng bộ. Bên cạnh đó, hệ thống xử lý nước thải, thu gom rác thải sinh hoạt và du lịch được đầu tư hiện đại, phủ kín các tuyến du lịch trọng điểm, đảm bảo mỹ quan và vệ sinh môi trường.

Không dừng lại ở hạ tầng môi trường, Vũng Tàu còn tập trung chỉnh trang đô thị gắn với phát triển du lịch thông minh. Dự án cải tạo trục đường Thùy Vân – vốn là “xương sống” của không gian du lịch – đã hoàn thiện nhiều hạng mục quan trọng như vỉa hè lát đá, đèn chiếu sáng, công viên cây xanh, trạm nghỉ chân, khu vui chơi cộng đồng và cầu cảnh quan ven biển. Song song, không gian mở Song Ngư và tuyến dạo bộ ven Bãi Sau được thiết kế theo hướng thân thiện với người đi bộ, tối ưu hóa trải nghiệm cho du khách. Các công trình này không chỉ phục vụ du lịch mà còn nâng cao chất lượng sống cho người dân địa phương.

Về chiến lược phát triển du lịch, Vũng Tàu đã từng bước chuyển dịch từ khai thác đại trà sang phát triển sản phẩm du lịch xanh – có chiều sâu. Thành phố ưu tiên các loại hình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, thể thao biển, du lịch cộng đồng và du lịch gắn với văn hóa bản địa. Những mô hình du lịch có trách nhiệm – như tour trekking núi Nhỏ, trải nghiệm làng chài, khám phá rừng ngập mặn – đang ngày càng được phát triển. Doanh nghiệp du lịch được khuyến khích xây dựng sản phẩm có tính bền vững, sử dụng vật liệu thân thiện môi trường, và cam kết đồng hành cùng thành phố trong giữ gìn danh hiệu.

Đặc biệt, sự tham gia chủ động của người dân và cộng đồng chính là “chìa khóa vàng” để giữ vững danh hiệu thành phố du lịch sạch ASEAN. Các phong trào như “Toàn dân bảo vệ môi trường biển”, “Bỏ rác đúng nơi – bảo vệ thành phố”, “Tuyến đường xanh – khu phố xanh” được nhân rộng tại tất cả các phường, xã. Từ học sinh, tiểu thương, người làm du lịch đến cư dân ven biển đều được tuyên truyền, vận động và trực tiếp tham gia vào các hoạt động làm sạch bãi biển, trồng cây, tái chế rác thải, giám sát ô nhiễm. Đây là nền tảng để xây dựng một cộng đồng cư dân có trách nhiệm – nơi mỗi người dân trở thành một “đại sứ xanh” cho thành phố.

Vũng Tàu luôn tự hào là thành phố du lịch sạch ASEAN

Ngoài ra, công tác quản lý và giám sát môi trường đô thị cũng được tăng cường. Thành phố đã thiết lập hệ thống camera tại nhiều điểm du lịch, bố trí tổ công tác phản ứng nhanh xử lý rác phát sinh, chấn chỉnh hành vi thiếu văn minh nơi công cộng. Mỗi mùa du lịch, các đội liên ngành được thành lập để kiểm tra, xử lý tình trạng lấn chiếm vỉa hè, xả rác, bán hàng rong, đảm bảo môi trường đô thị thông suốt, sạch đẹp và an toàn cho du khách.

Định hướng trong thời gian tới, Vũng Tàu tiếp tục duy trì danh hiệu “Thành phố du lịch sạch ASEAN” không phải vì thành tích, mà vì đây chính là cốt lõi của chiến lược phát triển bền vững, nâng tầm chất lượng sống và tạo sức hút dài hạn cho ngành du lịch. Thành phố đang xây dựng đề án tổng thể “Phát triển Vũng Tàu thành đô thị du lịch xanh – thông minh – đáng sống”, trong đó, môi trường, văn hóa và con người là những trụ cột xuyên suốt. Mục tiêu không chỉ là điểm đến hấp dẫn, mà là một đô thị hiện đại, hài hòa với thiên nhiên, thân thiện với du khách và người dân – đúng với tinh thần mà ASEAN đã ghi nhận và Vũng Tàu đang nỗ lực từng ngày để gìn giữ.

Danh hiệu “Thành phố du lịch sạch ASEAN” không chỉ là phần thưởng xứng đáng cho những nỗ lực bền bỉ của chính quyền và nhân dân TP. Vũng Tàu, mà còn là một cam kết lâu dài với chính mình, với cộng đồng và với thế giới về một đô thị xanh – sạch – văn minh và phát triển bền vững. Trong bối cảnh du lịch toàn cầu đang hướng mạnh đến giá trị xanh và trải nghiệm có trách nhiệm, Vũng Tàu đã và đang khẳng định vị thế là một trong những hình mẫu tiêu biểu của Việt Nam về đô thị du lịch thân thiện với môi trường. Từ việc gìn giữ từng bãi biển sạch, từng hàng cây xanh, từng không gian công cộng hài hòa, đến việc phát triển sản phẩm du lịch gắn với bản sắc và cộng đồng, thành phố đã chứng minh rằng phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường hoàn toàn có thể song hành. Trong tương lai, với tầm nhìn xây dựng thành phố du lịch chất lượng cao, đẳng cấp quốc tế, Vũng Tàu sẽ không chỉ giữ vững danh hiệu, mà còn tiếp tục nâng tầm thương hiệu – trở thành một điểm đến đáng sống cho người dân, đáng khám phá cho du khách và đáng tự hào cho cả quốc gia. Một Vũng Tàu xanh – sạch – đẹp không chỉ là một thành phố, mà là một cách sống, một văn hóa và là tương lai của du lịch Việt Nam trong thời đại mới./.

Bài, ảnh: Gia Huy, BBT