Công tác xây dựng xã, phường đạt chuẩn tiếp cận pháp luật (TCPL) là nhiệm vụ thường xuyên của hệ thống chính trị nhằm hỗ trợ người dân thực hiện tốt quyền tiếp cận thông tin, tiếp cận pháp luật. Để thực hiện có hiệu quả quy định về cấp xã đạt chuẩn TCPL rất cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, từ đó góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước ở cơ sở, thúc đẩy, cải thiện, nâng cao chất lượng, đời sống tinh thần và đời sống pháp lý của người dân.

Ngay sau khi có Quyết định 25/2021/QĐ-TTg, ngày 22/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ (gọi tắt là Quyết định 25/QĐ-TTg) quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn TCPL, Sở Tư pháp Bà Rịa-Vũng Tàu đã tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Quy định xã, phường, thị trấn đạt chuẩn TCPL trên địa bàn. Cùng với đó, UBND thành phố Vũng Tàu cũng đã triển khai thực hiện và đăng tải, giới thiệu nội dung các quy định mới của Quyết định 25/QĐ-TTg, Thông tư 09/2021/TT-BTP ngày 15/11/2021 của Bộ Tư pháp hướng dẫn thi hành Quyết định 25/QĐ-TTg trên Trang thông tin điện tử thành phố Vũng Tàu phục vụ nhu cầu tìm hiểu của cán bộ, nhân dân.

UBND thành phố cũng đã triển khai và thực hiện các nội dung cũng như giao nhiệm vụ cụ thể cho các phòng, ban chuyên môn như: Xây dựng, ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện và các văn bản hướng dẫn triển khai; Tổ chức tập huấn cho đội ngũ cán bộ quản lý, tham mưu công tác đánh giá, công nhận xã, phường đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; Hướng dẫn, đề ra giải pháp thực hiện các chỉ tiêu, tiêu chí tiếp cận pháp luật theo trách nhiệm và phạm vi quản lý của cơ quan, đơn vị; Biên soạn, phát hành các tài liệu tuyên truyền, phổ biến; hướng dẫn nghiệp vụ chấm điểm, đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật sau khi Bộ Tư pháp ban hành; Thực hiện nhiệm vụ đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật thực hiện theo quy định tại Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg; Kiểm tra, đánh giá, báo cáo kết quả xây dựng phường, xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo quy định tại Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg; Tổ chức sơ kết, tổng kết, biểu dương, khen thưởng về việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng xã, phường đạt chuẩn tiếp cận pháp luật.

Cán bộ công chức UBND phường 12, thành phố Vũng Tàu hướng dẫn nhân dân thực hiện thủ tục hành chính tại Bộ phận một cửa, UBND phường 12

Thực hiện Quyết định 25/QĐ-TTg, từ năm 2022 đến nay, UBND các xã, phường đã tiếp tục đẩy mạnh triển khai các hoạt động TTPBGDPL tại cơ sở thông qua nhiều hình thức phù hợp (thông qua hội nghị, sinh hoạt chuyên đề của các tổ chức, đoàn thể cơ sở; hệ thống truyền thanh...), qua đó, bảo đảm các quy định pháp luật được tuyên truyền, phổ biến kịp thời, thường xuyên. Công tác cải cách thủ tục hành chính (TTHC) tiếp tục được thực hiện hiệu quả; kịp thời giải quyết những phản ánh, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của công dân; quy định về dân chủ ở cơ sở được thực hiện nghiêm túc, phát huy quyền làm chủ của nhân dân.

Bộ phận một cửa, UBND xã Long Sơn, thành phố Vũng Tàu hướng dẫn nhân dân thực hiện các thủ tục hành chính

Theo ông Trương Ngọc Long - Chủ tịch UBND xã Long Sơn thì hướng tới mục tiêu xây dựng xã đạt chuẩn TCPL, cấp ủy, chính quyền địa phương đã quán triệt, chỉ đạo, hướng dẫn đội ngũ CBCC, đặc biệt là CBCC làm việc tại bộ phận “một cửa” nêu cao tinh thần và thể hiện rõ tác phong chuyên nghiệp, phục vụ, bởi đây là những CBCC thường xuyên trực tiếp làm việc với người dân, giải quyết những TTHC liên quan đến đời sống hằng ngày của người dân. Hiện nay, hầu hết TTHC thuộc thẩm quyền của chính quyền cấp cơ sở đều được CBCC xã cố gắng hoàn thành nhanh chóng, quy trình đơn giản, chưa đến 20 phút người dân đã nhận kết quả. Công tác tiếp công dân, giải quyết kiến nghị, hòa giải cơ sở được chú trọng gắn với thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, từ đó, tạo sự đồng thuận trong nhân dân, không để phát sinh đơn thư kiến nghị vượt cấp, khiếu kiện đông người.

Mặc dù đã đạt được những kết quả ban đầu rất tích cực nhưng trong quá trình triển khai thực hiện Quyết định 25/QĐ-TTg còn gặp phải một số khó khăn, vướng mắc cần được quan tâm tháo gỡ như: Việc đánh giá, công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM), phường đô thị văn minh thường được tiến hành trước thời điểm đánh giá, công nhận đơn vị cấp xã đạt chuẩn TCPL, do vậy việc đánh giá tiêu chí xã, phường đạt chuẩn TCPL được thực hiện theo quyết định cũ (Quyết định 619/QĐ-TTg ngày 8/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy định về xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn TCPL). Nhưng theo quy định tại Thông tư 09/2021/TT-BTP của Bộ Tư pháp lại không còn quy định về vấn đề này nên cơ quan tư pháp sẽ khó có cơ sở đánh giá việc thực hiện tiêu chí xã, phường đạt chuẩn TCPL khi đánh giá, thẩm định công nhận NTM và xây dựng phường đô thị văn minh gặp khó khăn.

Bên cạnh đó, trong Chỉ tiêu số 4 của Quyết định 25/QĐ-TTg yêu cầu phải triển khai các mô hình thông tin, TTPBGDPL hiệu quả. Theo đánh giá thực tế ở một số địa phương, mô hình TTPBGDPL tuy đã được tăng cường nhưng hiệu quả thu được chưa cao, rất khó để các địa phương đạt số điểm tuyệt đối khi đánh giá chuẩn TCPL. Chưa kể, nhận thức của một bộ phận CBCC về tầm quan trọng của nhiệm vụ xây dựng xã đạt chuẩn TCPL còn hạn chế, chưa dành nhiều thời gian, công sức nghiên cứu, chưa thực sự quan tâm chú trọng khi tham gia tập huấn, bồi dưỡng nên không hiểu rõ, nắm chắc những quy định mới để có thể vận dụng thực hiện đầy đủ, chính xác.

Việc thực hiện đầy đủ các chỉ tiêu, tiêu chí đánh giá TCPL có ý nghĩa quan trọng nhằm nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật trong cán bộ, nhân dân; bảo đảm quyền được tiếp cận thông tin của công dân đối với các quy định của pháp luật; xây dựng nền hành chính cơ sở ngày càng chuyên nghiệp, hiện đại, góp phần đẩy nhanh quá trình hoàn thiện hệ thống tổ chức hành chính ở cấp xã. Từ nhận thức đó, UBND thành phố đang tiếp tục tăng cường và đề xuất Sở Tư pháp tổ chức tập huấn, biên soạn tài liệu hướng dẫn việc thực hiện các quy định mới về cấp xã đạt chuẩn TCPL. Tuy vậy, để thực hiện có hiệu quả quy định về cấp xã, phường đạt chuẩn TCPL rất cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, từ đó góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước ở cơ sở, thúc đẩy, cải thiện, nâng cao chất lượng, đời sống tinh thần và đời sống pháp lý của người dân.

Bài, ảnh: Tuệ Lâm, BBT