Chủ trương tinh giản bộ máy, biên chế của Đảng ta kỳ này nhận được sự đồng thuận cao của cán bộ, công chức, người dân. Mặc dù không tránh khỏi những băn băn, nhưng Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định muốn cơ thể khỏe mạnh phải uống thuốc đắng, phải chịu đau cắt bỏ u nhọt. Công tác tuyên giáo và công tác dân vận sẽ sáp nhập thành nhiệm vụ tuyên vận của Đảng. Khái niệm “tuyên vận” có thể mới trong tâm thức của chúng ta, nhưng không lạ vì đã thí điểm tại một số địa phương.

Nhiệm vụ tương đồng

Công tác tuyên truyền và vận động đều là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, góp phần củng cố mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân. Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Đảng ta luôn đặt hai nhiệm vụ này ở tầm chiến lược, đồng thời coi trọng các hình thức triển khai thiết thực, cụ thể để tập hợp và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết của toàn dân tộc, là công cụ hữu hiệu, vũ khí sắc bén trong việc phổ biến, truyền bá, vận động toàn Đảng, toàn quân và toàn dân thực hiện thắng lợi sự nghiệp cách mạng trong các thời kỳ.

Ban tuyên giáo và ban dân vận là hai tổ chức chịu sự lãnh đạo trực tiếp và giúp cấp ủy thực hiện công tác tư tưởng và vận động quần chúng. Ban tuyên giáo có nhiệm vụ tham mưu về công tác chính trị tư tưởng và khoa giáo; ban dân vận tham mưu thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, vận động Nhân dân. Hai nhiệm vụ này có sự giao thoa, quan hệ mật thiết với nhau, đặc biệt trong khâu tuyên truyền và vận động Nhân dân để đạt mục tiêu là đồng thuận về nhận thức, thống nhất về hành động cách mạng.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến hai nhiệm vụ quan trọng này. Với công tác vận động quần chúng Người nói “Trong bầu trời, không gì quý bằng Nhân dân”, dân là quý nhất, quan trọng nhất vì dân là gốc của nước, sức mạnh của quần chúng nhân dân sẽ được tăng lên gấp nhiều lần khi được tập hợp và cùng hướng tới một mục tiêu nhất định. Và “Lực lượng của dân rất to. Việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”.

Với nhiệm vụ tuyên truyền, Người cho rằng “Tuyên truyền là đem một việc gì nói cho dân hiểu, dân nhớ, dân theo, dân làm. Nếu không đạt được mục đích đó, là tuyên truyền thất bại. Muốn thành công, phải biết cách tuyên truyền” và chỉ rõ để vận động được Nhân dân phải sử dụng đa dạng các hình thức tuyên truyền. Nhân dân có nhiều tầng lớp và nghề nghiệp, trình độ, năng lực cũng không giống nhau nên nhu cầu, nguyện vọng, lợi ích cũng khác nhau. Trong tuyên truyền, giác ngộ và vận động Nhân dân cần phải xem xét trình độ văn hóa, thói quen sinh hoạt, trình độ giác ngộ, nguyện vọng thiết thực của họ: “Bất cứ việc to việc nhỏ, chúng ta phải xét rõ và làm cho hợp trình độ văn hóa, thói quen sinh hoạt, trình độ giác ngộ, kinh nghiệm tranh đấu, lòng ham, ý muốn, tình hình thiết thực của quần chúng. Do đó mà định cách làm việc, cách tổ chức. Có như thế, mới có thể kéo được quần chúng”. Nếu công tác tuyên truyền, giác ngộ, vận động Nhân dân chỉ làm theo ý muốn chủ quan, rồi đem cột cho họ, thì chẳng khác nào “đẽo chân cho vừa giày”.

Theo Hồ Chí Minh để công tác dân vận đạt hiệu quả cao phải có các hình thức tiến hành vừa phong phú, vừa thiết thực để tập hợp được tất cả lực lượng của toàn thể nhân dân. Trong đó, Đảng vừa phải tiến hành tốt các hình thức tuyên truyền, giáo dục, giác ngộ Nhân dân nhưng cũng phải tổ chức có hiệu quả các công tác trong thực tế để hướng dẫn, kiểm tra, giúp đỡ Nhân dân, thông qua các tổ chức và phong trào cách mạng để tập hợp, đoàn kết và phát huy sức mạnh của toàn dân vào thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ cách mạng.

                      Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn gần gũi với Nhân dân (sưu tầm)

Cán bộ tương quan

Tức là người cán bộ dân vận hay tuyên giáo đều phải có quan điểm chính trị nhất quán, có phẩm chất và trình độ mới thuyết phục, vận động Nhân dân hiểu, đi theo cách mạng, tích cực và sẵn sàng xả thân vì nhiệm vụ cách mạng. Đều phải có nghệ thuật về tiếp cận và vận động con người. Người cán bộ dân vận hay tuyên giáo không chỉ tuyên truyền suông bằng sách báo, mít tinh, khẩu hiệu mà phải bằng hành động cụ thể, thiết thực trong thực tiễn, phải làm việc một cách thật sự, phải cùng lao động, cùng hòa mình vào cuộc sống hàng ngày của Nhân dân, phải sâu sát cơ sở, am hiểu thực tiễn. Đến với Nhân dân để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của họ, hướng dẫn họ thực hiện tốt chủ trương, chính sách và giúp họ giải quyết các công việc cụ thể, đồng thời đề xuất hoặc điều chỉnh các chính sách cho phù hợp. Người cán bộ tuyên giáo, dân vận chỉ nói suông, chỉ ngồi viết mệnh lệnh thì không thể hiểu được Nhân dân, không thể hướng dẫn, giúp đỡ được Nhân dân và đó là một sai lầm rất to, rất có hại, vì vậy “cán bộ tuyên vận” phải cùng nhau bàn tính kỹ càng, cùng nhau chia công rõ rệt, rồi cùng nhau đi giải thích cho dân hiểu, cổ động dân, giúp dân đặt kế hoạch, tổ chức nhân công, sắp xếp việc làm, khuyến khích, đôn đốc, theo dõi, giúp đỡ dân giải quyết những điều khó khăn, hòa vào dân, động viên phong trào, biểu dương thành tích và cố gắng của Nhân dân.

Người cán bộ làm công tác tuyên giáo, dân vận sẽ được nhiều người biết đến nên đều phải luôn đề cao tính nêu gương, phải làm gương cho quần chúng noi theo. Một việc làm tốt của cán bộ tuyên vận sẽ có tác dụng khích lệ lớn đến quần chúng của địa phương, đơn vị. Trong tác phẩm “Đời sống mới” năm 1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra “Nếu miệng thì tuyên truyền bảo người ta siêng làm, mà tự mình thì ăn trưa, ngủ trễ; bảo người ta tiết kiệm, mà tự mình thì xa xỉ, lung tung, thì tuyên truyền một trăm năm cũng vô ích” và nhấn mạnh “một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”.

Mô hình mới nhưng không lạ

Năm 2018, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh ban hành quyết định hợp nhất Ban Tuyên giáo, Ban Dân vận Huyện ủy Kỳ Anh thành Ban Tuyên giáo - Dân vận, đồng thời nhất thể hóa chức danh trưởng ban đồng thời là giám đốc trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện này (Quyết định số 811-QĐ/TU ngày 04/12/2018). Cũng năm này, Ban Tuyên giáo và Ban Dân vận Thị ủy Quảng Trị, tỉnh Quảng Trị cũng được thí điểm hợp nhất theo kế hoạch của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh (Kế hoạch số 86-KH/TU ngày 7/5/2018). Với tỉnh Lào Cai, từ năm 2012 đã triển khai mô hình nhất thể bộ phận tuyên giáo với khối dân vận ở cấp xã thành ban tuyên vận xã, phường, thị trấn và tổ chức lại tổ dân vận khu dân cư thành tổ tuyên vận thôn, bản.

Ðây không phải là sự lắp ghép cơ học mà là hợp nhất hai đơn vị tuyên giáo và dân vận, bảo đảm tính thống nhất trong công tác lãnh đạo và điều hành công tác tư tưởng, tuyên truyền và dân vận của Ðảng. Theo báo cáo của các địa phương, mô hình thí điểm sáp nhập ban tuyên giáo - dân vận đã dần ổn định, việc thực hiện một đầu mối lãnh đạo tạo thuận lợi trong điều hành, đề ra giải pháp và thống nhất thực hiện nhiệm vụ, hạn chế chồng chéo trong phân công nhiệm vụ. Tuy nhiên cũng có những vấn đề đặt ra như cơ chế chỉ đạo của cấp ủy cấp trên, chế độ chính sách, sắp xếp, bố trí cán bộ…cần được lưu tâm.

Mô hình tuyên vận sẽ giúp cấp ủy thống nhất chỉ đạo công tác tuyên truyền và vận động Nhân dân. Đưa thông tin đến người dân theo cơ chế nhiều chiều hơn, chủ động và đầy đủ, chính thống hơn qua hội nghị báo cáo viên, hội nghị tuyên vận và chế độ cung cấp trực tiếp các tài liệu đã được biên soạn với nội dung phù hợp đối tượng cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên vận viên và tuyên truyền viên...từ đó nâng cao chất lượng, hiệu quả trong thực hiện công tác tuyên truyền, vận động, tạo ra sự thống nhất trong nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên, các tầng lớp Nhân dân.

Đối với phong trào “Dân vận khéo”, công tác tuyên vận sẽ kết nối các lực lượng ở cơ sở, thúc đẩy và lan tỏa hữu hiệu hơn các mô hình, điển hình trên các lĩnh vực. Công tác nắm bắt tình hình Nhân dân, dư luận xã hội sẽ kịp thời, sâu rộng, triệt để thuận lợi hướng tình hình tư tưởng ở cơ sở theo hướng tích cực, giúp cho công tác tư tưởng và dân vận của Đảng tại cơ sở đúng định hướng. Dân chủ ở cơ sở cũng được xác định từ trong tư tưởng và được mở rộng, là tiền đề quan trọng để tạo sự đồng thuận về nhận thức và hành động trong các tầng lớp Nhân dân. Sự tương tác về hiệu quả của các loại hình tuyên truyền, vận động tại cơ sở được củng cố, phát huy.

Thông qua công tác tuyên vận, các phong trào thi đua sẽ đi vào thực chất, rộng khắp hơn trong hệ thống chính trị, từ đó tác động, lan tỏa nhanh chóng trong đời sống. Sức mạnh trong Nhân dân được khơi dậy, phát huy hướng tới khắc phục khó khăn, hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ chính trị một cách bền vững, nhất là xây dựng hệ thống chính trị cơ sở trong sạch vững mạnh và thực hiện các mục tiêu xây dựng văn minh đô thị, qua đó củng cố niềm tin của người dân đối với Đảng, chính quyền, tích cực hưởng ứng và tham gia thực hiện các chủ trương chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước, làm cho các phong trào thi yêu nước ngày càng thiết thực, hiệu quả, có sức lan tỏa rộng rãi.

Sẵn sàng với động lực mới

Nhiệm vụ tương đồng mà do hai tổ chức thực hiện khó tránh phát sinh bất cập, chồng lấn, thậm chí đùn đẩy trách nhiệm, bỏ sót nhiệm vụ, hiệu quả đạt thấp. Trước đòi hỏi của thực tiễn, Trung ương chủ trương sáp nhập hai tổ chức này làm một với mục đích nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên giáo, dân vận của Đảng, tạo ra động lực mới trong thực hiện phong trào thi đua ở các cấp, các ngành, địa phương, đơn vị, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị đề ra.

Với mô hình này, người cán bộ tuyên vận phải tập trung vào những quan điểm chỉ đạo mới để vừa làm tốt công tác tuyên truyền, vừa hoàn thành nhiệm vụ dân vận, gắn với điều kiện thực tế của địa phương. Xác định rõ công tác tuyên vận là nhiệm vụ thường xuyên của cả hệ thống chính trị, tập trung nâng cao chất lượng hoạt động, để công tác tuyên vận thực sự là cầu nối, là nơi triển khai, cụ thể hóa chỉ thị, nghị quyết của Đảng ở cơ sở; gắn kết, nắm bắt, phản ánh tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân với Đảng, kịp thời xử lý các vấn đề mới, vấn đề khó, phát sinh từ cơ sở. Việc triển khai thực hiện công tác tuyên vận bảo đảm theo đúng phân cấp đã được quy định. Đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác tuyên vận bảo đảm có đủ phẩm chất, năng lực, kinh nghiệm, uy tín để tham mưu, thực hiện nhiệm vụ. Coi trọng công tác đánh giá cán bộ tuyên vận bảo đảm khách quan, toàn diện, đồng thời khuyến thích, động viên, tạo động lực cho cán bộ hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Bên cạnh đó, triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động tuyên vận, kiện toàn tổ chức, rà soát, bổ sung quy chế hoạt động ban tuyên vận, tổ tuyên vận đảm bảo phù hợp với thực tế công việc. Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cán bộ tuyên vận cơ sở nội dung tập trung vào kỹ năng, nghiệp vụ tuyên truyền miệng của báo cáo viên; kỹ năng tham mưu xác định mục tiêu, nhiệm vụ tuyên vận và đánh giá việc thực hiện công tác tuyên vận; kỹ năng tổng hợp, sử dụng, khai thác thông tin, tài liệu tuyên vận.

Thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, chúng ta đang đẩy mạnh và tiến hành đồng bộ sự nghiệp đổi mới đất nước để phấn đấu đến năm 2025 trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp; đến năm 2030 là nước đang phát triển, có công nghiệp hóa hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, có thu nhập cao trong xu thế toàn cầu hóa. Theo đó, bên cạnh những thời cơ và thuận lợi, chúng ta cũng đang đứng trước những khó khăn, thử thách mới, trong đó đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà Ðại hội lần thứ XIII của Ðảng đề ra./.

                                                                            Bài, ảnh: Hoàng Đình Kê, BBT