Ngành giáo dục TP. Vũng Tàu đang đứng trước giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ nhằm thích ứng với những thay đổi quan trọng trong chính sách giáo dục. Đặc biệt, việc Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo có hiệu lực từ ngày 14/2/2025 đã đặt ra những yêu cầu cấp bách về đổi mới phương thức giảng dạy. Theo đó, các trường không còn được tổ chức dạy thêm, học thêm có thu phí, đồng thời giáo viên bị nghiêm cấm dạy thêm ngoài trường đối với học sinh của mình. Chủ trương này hướng tới sự công bằng trong giáo dục, giảm áp lực tài chính cho phụ huynh và hạn chế tình trạng học thêm tràn lan. Tuy nhiên, trong thực tế, việc học thêm từ lâu đã trở thành một phần quan trọng trong quá trình tiếp thu kiến thức của học sinh, khiến việc thực hiện quy định mới gặp không ít thách thức. Điều này đòi hỏi ngành giáo dục địa phương phải nhanh chóng tìm ra các giải pháp phù hợp để vừa đảm bảo chất lượng dạy học, vừa đáp ứng nhu cầu học tập mà không vi phạm quy định.

Trước thực tế đó, ngành giáo dục Vũng Tàu đã chủ động triển khai nhiều mô hình giáo dục hiệu quả, giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách khoa học và sáng tạo hơn. Các trường trên địa bàn đã tăng cường ứng dụng công nghệ số vào giảng dạy, tổ chức các câu lạc bộ học tập miễn phí, đồng thời đẩy mạnh các lớp kỹ năng mềm để hỗ trợ học sinh phát triển toàn diện. Đặc biệt, mô hình học hai buổi/ngày đang được thử nghiệm tại nhiều trường nhằm tối ưu hóa thời gian học tập và giúp học sinh tiếp thu kiến thức ngay trong giờ học chính khóa. Những đổi mới này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mà còn tạo ra môi trường học tập tích cực, giúp học sinh dần thích nghi với phương pháp học tập chủ động và giảm dần sự phụ thuộc vào các lớp học thêm. Tuy nhiên, để những giải pháp này mang lại hiệu quả bền vững, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, giáo viên, phụ huynh và các cơ quan quản lý, tạo ra một hệ thống giáo dục đồng bộ, phát triển theo hướng bền vững.

Đổi mới từ chất lượng giờ học chính khóa

Một trong những giải pháp quan trọng nhất để thay thế việc dạy thêm, học thêm chính là nâng cao chất lượng giảng dạy trong giờ học chính khóa. Nếu như trước đây, nhiều giáo viên chỉ tập trung giảng dạy cơ bản trên lớp và dành phần nâng cao cho các buổi học thêm, thì nay, việc này phải được thay đổi. Giáo viên cần tối ưu hóa thời gian giảng dạy, cải tiến phương pháp truyền đạt để học sinh có thể hiểu bài ngay trên lớp, thay vì phải tìm đến các lớp học thêm để củng cố kiến thức.

Các Trường nâng cao chất lượng giáo dục như việc tổ chức tham gia giáo dục kỹ năng tham gia giao thông an toàn

Một số trường học đã tiên phong trong việc áp dụng các phương pháp dạy học mới, như giảng dạy theo hướng cá thể hóa, giúp mỗi học sinh tiếp cận bài học phù hợp với năng lực của mình. Ngoài ra, việc sử dụng công nghệ trong giảng dạy cũng đang dần trở thành xu hướng. Nhiều trường đã triển khai mô hình lớp học thông minh, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và phần mềm hỗ trợ học tập để giúp học sinh tiếp thu bài giảng một cách trực quan, sinh động hơn. Việc đổi mới phương pháp dạy học không chỉ giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách dễ dàng mà còn giảm thiểu sự phụ thuộc vào các lớp học thêm ngoài giờ.

Tổ chức câu lạc bộ học tập và hoạt động ngoại khóa

Sau khi Thông tư 29 có hiệu lực, nhiều phụ huynh lo lắng về việc con em họ không biết làm gì vào các buổi chiều, khi mà trước đây thời gian này thường được dành cho các lớp học thêm. Để giải quyết vấn đề này, nhiều trường đã nhanh chóng triển khai các mô hình câu lạc bộ học tập miễn phí, vừa giúp học sinh củng cố kiến thức, vừa tạo ra môi trường học tập vui vẻ, bớt áp lực.

Chẳng hạn, tại một số trường THCS và THPT ở TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng, các mô hình câu lạc bộ toán học, khoa học, ngoại ngữ đã được tổ chức vào buổi chiều, thu hút hàng trăm học sinh tham gia. Những câu lạc bộ này không chỉ cung cấp kiến thức bổ trợ mà còn giúp học sinh phát triển tư duy sáng tạo, khả năng làm việc nhóm và tinh thần tự học. Bên cạnh đó, nhiều trường còn tổ chức các lớp kỹ năng mềm, từ kỹ năng giao tiếp, thuyết trình đến quản lý thời gian và tư duy phản biện, giúp học sinh phát triển toàn diện hơn.

Không chỉ dừng lại ở các câu lạc bộ học tập, các hoạt động thể thao, văn nghệ, nghệ thuật cũng được nhiều trường đẩy mạnh. Việc tham gia các câu lạc bộ này không chỉ giúp học sinh thư giãn sau những giờ học căng thẳng mà còn khuyến khích các em khám phá năng khiếu của bản thân, tạo ra môi trường học đường thân thiện, giảm áp lực học tập.

Áp dụng mô hình học hai buổi/ngày

Một giải pháp đang được nhiều trường thử nghiệm và nhận được phản hồi tích cực là mô hình học hai buổi/ngày. Thay vì chỉ học một buổi rồi tham gia các lớp học thêm vào buổi chiều, nhiều trường đã tổ chức học chính khóa vào cả buổi sáng và chiều, giúp học sinh có đủ thời gian tiếp thu kiến thức ngay tại trường.

Mô hình này không chỉ giúp học sinh giảm bớt gánh nặng học thêm mà còn đảm bảo nội dung giảng dạy được truyền tải đầy đủ, có thời gian ôn tập và thực hành ngay trong lớp. Một số trường tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đã thực hiện thí điểm mô hình này với khung thời gian linh hoạt: buổi sáng học các môn lý thuyết, buổi chiều dành cho các tiết học thực hành, thảo luận nhóm hoặc hoạt động bổ trợ. Việc này giúp học sinh không bị quá tải với lý thuyết mà còn có cơ hội áp dụng kiến thức vào thực tế.

Đặc biệt, để phù hợp với từng cấp học, một số trường tiểu học còn áp dụng mô hình bán trú kết hợp, trong đó buổi chiều ngoài việc học trên lớp còn có các tiết học kỹ năng sống, nghệ thuật, thể thao nhằm phát triển toàn diện cho học sinh.

Nâng cao ý thức tự học và hỗ trợ phụ huynh

Một trong những hạn chế lớn của việc học thêm trước đây là tạo ra tâm lý ỷ lại ở học sinh, khiến các em mất dần khả năng tự học. Vì vậy, khi không còn lớp học thêm, ngành giáo dục cần thúc đẩy văn hóa tự học ngay từ trong nhà trường. Các giáo viên cần hướng dẫn học sinh cách tìm kiếm tài liệu, sử dụng thư viện, khai thác nguồn học liệu trực tuyến để nâng cao kiến thức.

Nhiều trường học đã triển khai các dự án học tập theo nhóm, trong đó học sinh được giao nhiệm vụ nghiên cứu, trình bày các chủ đề thay vì chỉ học thuộc lòng. Phương pháp này không chỉ giúp học sinh hiểu sâu hơn về bài học mà còn rèn luyện khả năng tư duy logic, kỹ năng làm việc nhóm và giải quyết vấn đề.

Bên cạnh đó, để phụ huynh yên tâm hơn, các trường học cũng đang đẩy mạnh việc phối hợp với gia đình trong việc giám sát và hỗ trợ học sinh. Một số trường đã tổ chức các buổi hội thảo dành cho phụ huynh, hướng dẫn cách hỗ trợ con em trong việc học tập, giúp các em tự lập hơn trong việc học mà không cần đến các lớp học thêm.

Tăng cường giám sát và đảm bảo công bằng trong giáo dục

Một trong những thách thức lớn nhất khi thực hiện Thông tư 29 chính là làm sao đảm bảo việc giáo viên không vi phạm quy định, tổ chức dạy thêm ngoài trường một cách "lách luật". Để làm được điều này, các cơ quan quản lý giáo dục cần thiết lập cơ chế giám sát chặt chẽ, phối hợp với các tổ chức xã hội và phụ huynh để phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm.

Ngoài ra, để giảm áp lực tài chính lên giáo viên, ngành giáo dục cũng cần có những chính sách hỗ trợ hợp lý. Chẳng hạn, có thể tăng lương hoặc triển khai các chương trình đào tạo giúp giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn, có thể đảm nhiệm nhiều vai trò hơn trong nhà trường thay vì phải dạy thêm để tăng thu nhập.

Việc cấm dạy thêm, học thêm có thu phí trong trường và nghiêm cấm giáo viên dạy thêm ngoài trường đối với học sinh của mình là một bước đi quan trọng nhằm đảm bảo công bằng trong giáo dục. Tuy nhiên, để chính sách này thực sự phát huy hiệu quả, cần có sự đổi mới mạnh mẽ trong cách tổ chức giảng dạy, nâng cao chất lượng giáo dục chính khóa, tạo ra những mô hình học tập mới hiệu quả và hỗ trợ phụ huynh trong việc hướng dẫn con em tự học.

Với những cách làm hay như mô hình học hai buổi/ngày, tổ chức câu lạc bộ học tập miễn phí, đổi mới phương pháp giảng dạy và tăng cường giám sát, ngành giáo dục hoàn toàn có thể tạo ra một môi trường học tập công bằng, hiện đại và phát triển bền vững. Những thay đổi này không chỉ giúp học sinh giảm bớt áp lực học thêm mà còn tạo điều kiện để các em phát triển toàn diện hơn, đúng với tinh thần của một nền giáo dục hiện đại, nhân văn./.

Bài, ảnh: Gia Huy, BBT