Vũng Tàu: Hương ước, quy ước đi vào cuộc sống, vun đắp nếp sống văn minh đô thị

Năm 2024, thành phố biển Vũng Tàu tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng của hương ước, quy ước trong việc xây dựng nếp sống văn minh, giữ gìn an ninh trật tự và phát huy quyền làm chủ của người dân. Với 111/111 khu dân cư có quy ước được công nhận, thành phố đã cho thấy sự chủ động, sáng tạo trong việc đưa các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước vào cuộc sống, đồng thời giải quyết những vấn đề phát sinh từ thực tiễn.

Chủ động triển khai, bám sát chỉ đạo

Ngay từ đầu năm 2024, chính quyền thành phố Vũng Tàu đã chủ động triển khai Nghị định 61/2023/NĐ-CP của Chính phủ về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước trong cộng đồng dân cư. Nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành đã được ban hành, thể hiện quyết tâm của thành phố trong việc đưa nghị định vào cuộc sống.

Các văn bản này không chỉ thể hiện sự nghiêm túc trong việc chấp hành các quy định của pháp luật mà còn cho thấy sự chủ động của lãnh đạo thành phố trong việc cụ thể hóa các chủ trương, chính sách để phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Phòng Văn hóa và Thông tin đã đóng vai trò tham mưu đắc lực, giúp UBND thành phố đưa ra những chỉ đạo sát sao, kịp thời, đảm bảo công tác xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước đi đúng hướng.

Quy ước đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả

Đến nay, 100% khu dân cư trên địa bàn thành phố đều có quy ước được công nhận. Điều đáng chú ý là có đến 102/111 quy ước đã được sửa đổi, bổ sung, thay thế trong năm 2024, chủ yếu là để phù hợp với Nghị định 61/2023/NĐ-CP. Điều này cho thấy các địa phương đã chủ động rà soát, cập nhật các quy định mới, đảm bảo tính pháp lý và tính khả thi của hương ước, quy ước.

Các bản quy ước được đánh giá là ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ, tập trung vào những vấn đề thiết thực của đời sống cộng đồng như giữ gìn vệ sinh môi trường, đảm bảo an ninh trật tự, xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, khuyến khích các hoạt động văn hóa, thể thao, tương trợ giúp đỡ lẫn nhau trong cộng đồng... Việc thực hiện quy ước đã góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng đời sống văn hóa mới, giữ gìn an ninh trật tự và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân.

Bà Nguyễn Thị Hoa, Trưởng khu phố 3, phường Thắng Tam, chia sẻ: "Trước đây, việc đổ rác bừa bãi, lấn chiếm lòng lề đường diễn ra khá phổ biến, gây mất mỹ quan đô thị và ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân. Từ khi có quy ước và được tuyên truyền, vận động thường xuyên, người dân đã nâng cao ý thức, tự giác giữ gìn vệ sinh chung, không còn tình trạng lấn chiếm vỉa hè. Tình làng nghĩa xóm cũng được thắt chặt hơn thông qua các hoạt động tương trợ, giúp đỡ nhau khi gặp khó khăn".

Có thể thấy, hương ước, quy ước không chỉ là những quy định mang tính ràng buộc mà còn là những chuẩn mực đạo đức, văn hóa được cộng đồng tự nguyện cam kết thực hiện. Chính điều này đã tạo nên sức mạnh nội tại, giúp các quy ước đi vào cuộc sống một cách tự nhiên, hiệu quả.

Góp phần xây dựng đô thị văn minh

Việc thực hiện tốt hương ước, quy ước đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" trên địa bàn thành phố. Năm 2024, có 110/111 khu dân cư đạt danh hiệu văn hóa, một con số ấn tượng cho thấy sự đồng lòng, chung sức của người dân trong việc xây dựng cộng đồng văn minh, giàu đẹp. Đặc biệt, cả 16/16 phường của thành phố đều giữ vững danh hiệu "Phường đạt chuẩn đô thị văn minh", một minh chứng rõ nét cho những nỗ lực không ngừng của chính quyền và nhân dân Vũng Tàu.

Để đạt được những kết quả này, các địa phương đã thực hiện nghiêm túc quy trình bình xét, công nhận các danh hiệu văn hóa, đảm bảo tính công khai, minh bạch, dân chủ. Việc gắn việc thực hiện hương ước, quy ước với các tiêu chí xét tặng danh hiệu văn hóa đã tạo động lực để người dân tích cực tham gia xây dựng nếp sống văn minh, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp.

Người dân địa phương cùng chung tay dọn dẹp vệ sinh, làm cho khu phố ngày càng khang trang

Vẫn còn những khó khăn, thách thức

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước trên địa bàn thành phố vẫn còn một số khó khăn, tồn tại. Báo cáo của Phòng Văn hóa và Thông tin đã thẳng thắn chỉ ra những thách thức như sự đa dạng về quan niệm, tập quán của người dân từ nhiều vùng miền khác nhau, hiệu quả thực thi quy ước ở một số nơi còn hạn chế, đặc biệt là trong các vấn đề như thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang, chống lấn chiếm lòng lề đường, đảm bảo vệ sinh môi trường và an toàn giao thông. Một khó khăn nữa là kinh phí dành cho công tác này còn hạn hẹp, chủ yếu phải lồng ghép với các nhiệm vụ khác.

Những khó khăn này đòi hỏi các cấp, các ngành cần có những giải pháp đồng bộ, hiệu quả hơn nữa trong thời gian tới. Cần tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành của người dân, đồng thời có những biện pháp chế tài phù hợp đối với những trường hợp cố tình vi phạm. Việc huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các tổ chức đoàn thể và phát huy vai trò của người có uy tín trong cộng đồng là rất quan trọng.

Giải pháp cho tương lai

Để phát huy hơn nữa vai trò của hương ước, quy ước trong giai đoạn tới, Phòng Văn hóa và Thông tin đã đề xuất một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Trước hết, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về sự cần thiết, ý nghĩa của hương ước, quy ước và trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc triển khai thực hiện. Cần đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, không chỉ thông qua các hội nghị, cuộc họp mà còn利用 các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội để lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng.

Thứ hai, cần thường xuyên rà soát, bổ sung, sửa đổi hương ước, quy ước để phù hợp với tình hình thực tế của địa phương và các quy định của pháp luật. Quá trình này cần đảm bảo tính dân chủ, công khai, lắng nghe ý kiến của người dân. Đồng thời, cần kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước với việc bình xét, công nhận, khen thưởng các danh hiệu văn hóa, tạo động lực để người dân tích cực tham gia.

Thứ ba, cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện hương ước, quy ước và quy trình bình xét, công nhận các danh hiệu văn hóa, đảm bảo tính công khai, minh bạch, đúng quy định, tránh hình thức, chạy theo thành tích.

Cuối cùng, cần quan tâm hơn nữa đến công tác bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác này ở cơ sở, giúp họ có đủ kiến thức, kỹ năng để tham mưu, hướng dẫn và tổ chức thực hiện hiệu quả. Nghiên cứu bố trí kinh phí phù hợp cũng là một yếu tố quan trọng để đảm bảo công tác này được triển khai một cách bài bản, chất lượng.

Năm 2024, thành phố Vũng Tàu đã đạt được những kết quả đáng khích lệ trong công tác xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước. Đây là một minh chứng cho sự quan tâm chỉ đạo sát sao của các cấp ủy đảng, chính quyền, sự vào cuộc tích cực của các ban, ngành, đoàn thể và đặc biệt là sự đồng thuận, hưởng ứng của đông đảo người dân. Hương ước, quy ước thực sự đã trở thành một công cụ hữu hiệu để phát huy dân chủ ở cơ sở, xây dựng nếp sống văn minh, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của thành phố biển năng động này. Tuy nhiên, để hương ước, quy ước ngày càng đi vào chiều sâu, phát huy tối đa hiệu quả, cần có những giải pháp đồng bộ, quyết liệt hơn nữa trong thời gian tới, giải quyết những khó khăn, thách thức còn tồn tại, hướng tới mục tiêu xây dựng Vũng Tàu trở thành một đô thị văn minh, hiện đại, nghĩa tình.

Bài, ảnh: Phan Thảo, BBT