Thành phố Vũng Tàu, với vị trí địa lý chiến lược là bán đảo, đồng thời là một trung tâm kinh tế đa ngành, bao gồm cảng biển, dầu khí và công nghiệp, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của vùng. Bên cạnh những lợi ích kinh tế, các hoạt động này cũng tạo áp lực lên môi trường. Do đó, công tác bảo vệ môi trường được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của thành phố, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững và hài hòa với môi trường.
Những thành tựu nổi bật
Nhận thức rõ tầm quan trọng của bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển, Vũng Tàu đã triển khai nhiều hoạt động và đạt được những thành tựu đáng kể.
Về mặt chính sách và quy hoạch, thành phố đã xây dựng và triển khai Đề án tổng thể bảo vệ môi trường đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho công tác này. Việc rà soát, thống kê các cơ sở sản xuất kinh doanh gây ô nhiễm đã giúp thành phố có cái nhìn tổng quan về các nguồn ô nhiễm, từ đó đề xuất các giải pháp xử lý phù hợp. Cụ thể là việc di dời các cơ sở này vào cụm công nghiệp Phước Thắng, một giải pháp hiệu quả giúp giảm thiểu ô nhiễm đô thị, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển sản xuất.
Đối với công tác quản lý và kiểm soát ô nhiễm, tất cả các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ trên địa bàn đều thực hiện đăng ký thủ tục pháp lý về môi trường, thể hiện quyết tâm của chính quyền trong việc quản lý chặt chẽ các hoạt động có nguy cơ gây ô nhiễm. Công tác kiểm tra, giám sát thường xuyên, đặc biệt đối với các cơ sở kinh doanh ven biển, giúp ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm, bảo vệ môi trường biển. Để xử lý nghiêm các vi phạm, thành phố đã phối hợp lập hồ sơ xử lý gần 46 trường hợp vi phạm về việc bỏ rác thải không đúng nơi quy định, với số tiền phạt 42,5 triệu đồng, đồng thời phát hành thông báo truy tìm 09 phương tiện, cá nhân đổ rác không đúng nơi quy định.
Về cải thiện chất lượng môi trường, dự án thu gom thoát nước thải đô thị bằng nguồn vốn ODA đã hoàn thành giai đoạn 1 và đi vào hoạt động, góp phần quan trọng vào việc cải thiện chất lượng nước thải, giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước. Việc xử lý ô nhiễm môi trường tại các khu dân cư ven kênh, rạch được chú trọng, kết hợp giữa tuyên truyền, vận động và xử lý vi phạm, đã mang lại những kết quả tích cực. Thành phố cũng chú trọng xử lý ô nhiễm môi trường hồ Bàu Sen và tuyến thoát nước chính, góp phần cải thiện chất lượng môi trường nước và cảnh quan đô thị.
Năm 2024 chứng kiến những kết quả đáng khích lệ, đặc biệt là việc triển khai kế hoạch phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn. Việc thí điểm tại Phường 7 và Thắng Tam, với sự tham gia của 112 trường học, 101 trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng tiện lợi và các đơn vị thuộc hệ thống chính trị thành phố, đã cho thấy sự quyết tâm và nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình từ cộng đồng. Kết quả ban đầu cho thấy hiệu quả tích cực: trung bình mỗi tháng, Phường 7 thu được khoảng 3.150 kg rác thải có khả năng tái chế, với số tiền bán chất thải tái chế bình quân mỗi tháng đạt 2,5 triệu đồng, được sử dụng để hỗ trợ các hộ dân có hoàn cảnh khó khăn. Kế hoạch cũng đã kết nối các tổ chức, cá nhân yêu môi trường tham gia dọn rác hàng tuần và đề xuất các giải pháp cải tạo các Trạm trung chuyển rác trên địa bàn.
Các đơn vị của Thành phố tích cực hướng dẫn, triển khai phân loại chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn
Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, giáo dục về bảo vệ môi trường đã được triển khai sâu rộng đến từng người dân, từng khu dân cư, từng điểm du lịch, góp phần nâng cao ý thức của người dân và du khách. Các hoạt động như "Ngày Chủ Nhật xanh" đã thu hút đông đảo người dân tham gia, tạo nên một phong trào bảo vệ môi trường lan tỏa. Đồng thời, để ghi nhận và động viên, năm 2024, thành phố đã tổ chức trao Giấy khen cho 17 cá nhân, tổ chức có thành tích xuất sắc trong công tác bảo vệ môi trường. Những nỗ lực này đã được ghi nhận bằng việc Vũng Tàu được công nhận là Thành phố du lịch xanh ASEAN (3 lần), đây không chỉ là niềm tự hào mà còn là động lực để Vũng Tàu tiếp tục phấn đấu.
Ngày chủ nhật xanh thu hút đông đảo người dân tham gia, chung tay góp sức cùng làm sạch thành phố
Thách thức và giải pháp
Vũng Tàu đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong công tác bảo vệ môi trường, xuất phát từ sự phát triển kinh tế - xã hội năng động, đặc biệt là ngành du lịch. Sự gia tăng nhanh chóng về lượng khách du lịch và các hoạt động kinh doanh dịch vụ đã tạo ra áp lực đáng kể lên môi trường, thể hiện qua lượng rác thải và nước thải ngày càng lớn, tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm cao. Bên cạnh đó, ý thức bảo vệ môi trường của một bộ phận người dân và du khách chưa cao, vẫn còn tình trạng xả rác bừa bãi, ảnh hưởng đến cảnh quan và môi trường sống. Hạ tầng kỹ thuật về thu gom và xử lý rác thải, nước thải chưa đồng bộ, đặc biệt là ở các khu vực ven biển và khu dân cư cũ, cũng là một vấn đề cần được giải quyết. Nguồn lực đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường, bao gồm cả tài chính, nhân lực và trang thiết bị, còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Thêm vào đó, biến đổi khí hậu với các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão, lũ lụt, nước biển dâng... đang tác động tiêu cực đến môi trường, đe dọa hệ sinh thái và gây khó khăn cho phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.
Để ứng phó với những thách thức này, Thành phố đã đề ra các định hướng chiến lược nhằm bảo vệ và cải thiện môi trường. Trước hết, thành phố chú trọng hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách về bảo vệ môi trường, đảm bảo tính đồng bộ, hiệu quả và phù hợp với tình hình thực tế. Việc tăng cường đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật là một ưu tiên hàng đầu, tập trung vào nâng cấp và xây dựng mới hệ thống thu gom, xử lý rác thải và nước thải, đặc biệt là tại các khu vực trọng điểm như ven biển và khu dân cư. Vũng Tàu cũng khuyến khích xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường, huy động sự tham gia của các doanh nghiệp, tổ chức và cộng đồng vào các hoạt động bảo vệ môi trường. Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về môi trường thông qua tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường. Công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cộng đồng về bảo vệ môi trường được đẩy mạnh với nhiều hình thức đa dạng và phong phú. Phát triển du lịch bền vững được xem là một mục tiêu quan trọng, thông qua việc xây dựng các sản phẩm du lịch thân thiện với môi trường và kiểm soát chặt chẽ các hoạt động du lịch để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Cuối cùng, Vũng Tàu cũng chú trọng đến việc ứng phó với biến đổi khí hậu bằng cách triển khai các giải pháp thích ứng và giảm thiểu tác động, bảo vệ các hệ sinh thái và tăng cường khả năng chống chịu của cộng đồng trước các biến đổi của khí hậu. Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực bảo vệ môi trường cũng được đẩy mạnh để học hỏi kinh nghiệm và tranh thủ các nguồn lực hỗ trợ từ các quốc gia và tổ chức quốc tế.
Với những thành tựu đã đạt được, những bài học kinh nghiệm quý báu và những định hướng rõ ràng, Vũng Tàu đang vững bước trên con đường xây dựng một đô thị xanh, bền vững. Hành trình này còn nhiều khó khăn, thách thức, nhưng với sự quyết tâm của chính quyền, sự đồng lòng của người dân và sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, Vũng Tàu hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu của mình, trở thành một hình mẫu về phát triển đô thị bền vững, một điểm đến hấp dẫn và thân thiện với môi trường.
Bài, ảnh: Bình Minh, BBT
